Προπόνηση Κολύμβησης : H επίδραση του wetsuit στην αθλητική επίδοση κολυμβητών και τριαθλητών

Τίτλος : «H επίδραση του wetsuit στην αθλητική επίδοση κολυμβητών και τριαθλητών»

 

Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης Ο Γιάννης είναι πιστοποιημένος δάσκαλος κολύμβησης (Teacher ID: 15843) από τον Σύνδεσμο Προπονητών Κολύμβησης της Αυστραλίας καθώς και Αργυρού Επιπέδου Διεθνής προπονητής από τον ίδιο σύνδεσμο (ASCTA International Silver :0534). Είναι επίσης πιστοποιημένος προπονητής κολύμβησης από τον Σύνδεσμο Προπονητών κολύμβησης των ΗΠΑ επιπέδου 4 (ASCA Level 4).

• Η χρήση wetsuit πόσο βελτιώνει την κολυμβητική μου ταχύτητα και τους κολυμβητικούς μου χρόνους;

• Από ποια ανθρωπομετρικά και αγωνιστικά χαρακτηριστικά εξαρτάται το ποσοστό βελτίωσης;

• Τι τεχνικά κολυμβητικά χαρακτηριστικά τυχόν μεταβάλλονται – και τυχόν βελτιώνονται – με τη χρήση wetsuit;

• Πόσο μεταβάλλονται οι φυσιολογικές παράμετροι: καρδιακή συχνότητα, κατανάλωση οξυγόνου, συγκέντρωση γαλακτικού οξέος σε αίμα και μύες;

 

Εισαγωγή

Η χρήση του wetsuit σε αγώνες κολύμβησης και τριάθλου αποσκοπεί στο να προστατευθούν οι αθλητές open water και οι τριαθλητές από τις επιπτώσεις της κολύμβησης σε κρύο νερό.

Μέχρι και φέτος η χρήση wetsuit δεν επιτρεπόταν σε αγώνες κολύμβησης open water της FINA. Όμως επιτρεπόταν σε αγώνες τριάθλου της ITU και της Ironman όπου ανάλογα την απόσταση κολύμβησης και το αθλητικό επίπεδο υπήρχε όριο θερμοκρασίας κάτω του οποίου οι αθλητές είχαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το wetsuit (φόρμα νεοπρέν πάχους μέχρι και 5mm).

Στους αγώνες Τριάθλου με θερμοκρασία νερού κάτω από 14 βαθμούς κελσίου (τα όρια κατα καιρούς αλλάζουν) ήταν/ είναι υποχρεωτική η χρήση wetsuit ενώ δικαίωμα να την φορέσουν σε αγώνες μικρής απόστασης  κολύμβησης τριάθλου είχαν οι αθλητές elite όταν η θερμοκρασία ήταν κάτω από 20 βαθμούς κελσίου.

Επιστημονικές μελέτες και εισηγήσεις είναι εκείνες που ίσως τα επόμενα χρόνια αναγκάσουν τις Διεθνείς Ομοσπονδίες κολύμβησης και τριάθλου τα όρια θερμοκρασίας – ανάλογα με τη διάρκεια του αγώνα-  όπου θα είναι υποχρεωτική η χρήση wetsuit και τα όρια όπου θα είναι προαιρετική η χρήση της.

Ενώ πρωταρχικός στόχος από τη χρήση της ήταν η προστασία των αθλητών από τις σοβαρές επιπτώσεις της υποθερμίας που προκαλούσε η κολύμβηση σε κρύο νερό μελέτες δείχνουν ότι έχει επιπτώσεις στην αγωνιστική επίδοση των αθλητών.

Στις περιπτώσεις όπου έχουμε βελτίωση της ταχύτητας κολύμβησης αυτή αποδίδεται στην βελτίωση της άνωσης και κατά συνέπεια του υδροδυναμικού συντελεστή αυτών.

Παρακάτω προσπαθούμε να τις διερευνήσουμε περαιτέρω.

Οι Pavlik, Pupis, & Pavlovic (2015)  χρονομέτρησαν τις επιδόσεις 4 φοιτητών σε κολύμβηση 100 μέτρων. Ο μέσος όρος κολύμβησης από 1’36”:35  (με μαγιό) βελτιώθηκε σε 1’23”:5 με τη χρήση wetsuit με την μεγαλύτερη βελτίωση  σε συγκεκριμένο αθλητή να είναι 20” στο χρόνο κολύμβησης 100 μέτρων.

Οι  Perrier & Monteil (2002) προσπάθησαν να διερευνήσουν την αποτελεσματικότητα στην επίδοση της κολύμβησης τόσων wetsuit με και χωρίς μανίκια. Ετσι έβαλαν 23 αθλητές να κάνουν ένα τεστ 400 μέτρων χωρίς στολή, με wetsuit χωρίς μανίκια αλλά και wetsuit με μανίκια.

Οι αθλητές δεν είχαν διαφορές στην καρδιακή συχνότητα σε όλες τις προσπάθειες (ούτε στη μέση καρδιακή συχνότητα ούτε στη μέγιστη) αλλά η στολή τους βοήθησε να κολυμπήσουν πιο γρήγορα:

Κολύμβηση χωρίς στολή :  1,303+/- 0,13m/s

Κολύμβηση με στολή με μανίκια : 1,401+/- 0,13m/s

Κολύμβηση με στολή χωρίς μανίκια :  1,42 +/- 0,14

Σύμφωνα με τους συγγραφείς το πλεονέκτημα της στολής χωρίς μανίκια είναι το μεγαλύτερο μήκος χεριάς (DPS) παρότι προσφέρει μικρότερη άνωση συγκριτικά με τη στολή με μανίκια : 21+/-9, 48+/- , 52+/- τιμές άνωσης σε Newton αντίστοιχα για χωρίς, με wetsuit χωρίς μανίκια και με wetsuit με μανίκια.

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον εάν θα μπορούσε να γίνει η μέτρηση σε συνθήκες θερμοκρασίας 18-19 βαθμών κελσίου  ή και ακόμα μικρότερες (17 – 17,5 βαθμούς κελσίου) όπου πιστεύουμε ότι η ολόσωμη στολή θα είχε καλύτερο αθλητικό αποτέλεσμα καθώς θα μπορούσε να προστατεύσει καλύτερα τη θερμική λειτουργία και οιμοιόσταση του οργανισμού.

Οι  de Lucas, Balikian, Neiva, Coelho, & Denada, (2000) έδειξαν μία σημαντική βελτίωση των αθλητών (αθλητών τριάθλου επιπέδου εθνικών ομάδων και κολυμβητών) στην κολύμβηση 1500 μέτρων και στην ταχύτητα του Αναερόβιου Κατωφλιού.

Χωρίς Wetsuit

Vat= 1,21+/-0,06m/s

V1500 =1,17+/-0,08m/s

%Vat = 96,1 +/-4,3

Με Wetsuit

Vat= 1,27+/-0,09m/s

V1500 =1,21+/-0,08m/s

%Vat = 95,4 +/-2,1

Η βελτίωση στα 1500 μέτρα είναι της τάξης του 3,7%- μικρότερο από άλλες μελέτες αλλά αποδίδεται στο υψηλό επίπεδο των αθλητών- και οφείλεται στην βελτίωση της κολυμβητικής οικονομίας.

Η επίδοση στα 1500 μέτρα ως ποσοστό της ταχύτητας του Αναερόβιου Κατωφλιού δεν έχει στατιστικά σημαντικές διαφορές με και χωρίς wetsuit.

Οι ίδιοι συγγραφείς αναφέρουν ως σημαντικό παράγοντα που καθορίζει το ποσοστό του αθλητικού οφέλους από τη χρήση wetsuit είναι το ποσοστό σωματικού λίπους όπου αθλητές με χαμηλότερα ποσοστά σωματικού λίπους ευνοούνται περισσότερο από τη χρήση wetsuit.

Όμως κατά τη δική μας γνώμη η πιο ενδιαφέρουσα μελέτη ήταν των  Chatard, Senegas, Selies, & Dreano (1995) όπου 8 κολυμβητές και 8 τριαθλητές υψηλού επιπέδου κολύμπησαν 400 μέτρα με και χωρίς στολή. Οι κολυμβητές είχαν μικρή βελτίωση με τη στολή μη στατιστικά σημαντική (4 min 12.5 +/- 8 s vs 4 min 13.9 +/- 4 s) ενώ για τους τριαθλητές η βελτίωση ήταν 19” (4 min 45.8 +/- 34 s vs 5 min 04.7 +/- 30 s, P < 0.01).

Για τους κολυμβητές είχαμε σημαντική στατιστικά σημαντική βελτίωση τόσο στη κατανάλωση οξυγόνου (από 5,3 σε 4,9 l/min) και στη συγκέντρωση γαλακτικού οξέος (από 12,3 σε 10,9mmol/l) ενώ στους τριαθλητές η βελτίωση αποδίδεται στην αύξηση της συχνότητας χεριών.

Συγκριτικός πίνακας των 4 μελετών

Συγγραφείς	Άτομα	Απόσταση Χρονομέτρησης	Θερμοκρασία Πισίνας	Αποτέλεσμα
(Pavlik, Pupis, & Pavlovic, 2015)	4	100 μέτρα	26	Σημαντική βελτίωση με τη χρήση του wetsuit μέχρι και 20″/100 μέτρα
(Perrier & Monteil, 2002)	23	400 μέτρα	26	Σημαντική βελτίωση της ταχύτητας κολύμβησης με μεγαλύτερη με τη στολή χωρίς μανίκια
(de Lucas, Balikian, Neiva, Coelho, & Denada, 2000)	19	1500 μέτρα	25-26	Σημαντική βελτίωση στην ταχύτητα των 1500 μέτρων και στην ταχύτητα του Αναερόβιου Κατωφλιού
(Chatard, Senegas, Selies, & Dreano, 1995)	16	400 μέτρα	26	Σημαντική βελτίωση στους τριαθλητές (19″) όχι στους κολυμβητές που ομως είχαν με τις ίδιες επιδόσεις μικρότερη κατανάλωση οξυγόνου και μικρότερες συγκεντρώσεις γαλακτικού οξέος

Περαιτέρω Συζήτηση

H χρήση στολής πέρα από την προστασία των κολυμβητών από υποθερμία κατά την κολύμβηση σε κρύο νερό (κάτω από 23 βαθμούς κελσίου σε κάποιες αποστάσεις ή κάτω από 20 βαθμούς για τις μικρότερες αποστάσεις) έχει σημαντική βελτίωση της ταχύτητας κολύμβησης που είναι μεγαλύτερη όσο η κολυμβητική τεχνική και δεξιότητα χειροτερεύουν.

Επίσης φαίνεται ότι ακόμα και σε κολυμβητές υψηλού επιπέδου μπορεί να τους βοηθήσει να κολυμπήσουν πιο οικονομικά (χαμηλότερη κατανάλωση οξυγόνου και χαμηλότερη συγκέντρωση γαλακτικού).

Χρειάζονται περισσότερες μελέτες κάτι το οποίο θεωρούμε δεδομένο καθώς πλέον η χρήση wetsuit επιτρέπεται και στους αγώνες κολύμβησης open water της FINA.

Θεωρούμε ότι οι μετρήσεις οφείλουν να γίνουν σε διάφορες θερμοκρασίες από 14 έως και 20 βαθμούς κελσίου.

Θεωρούμε ότι τα τεστ που έχουν γίνει σε θερμοκρασίες λειτουργίας των δεξαμενών κολυμβητηρίου (25 με 26 βαθμούς κελσίου) δεν έχουν δείξει τα πραγματικά ποσοστά βελτίωσης καθώς δημιουργείται υπερθερμία στους αθλητές, κάτι για το οποίο και οι ίδιοι έχουν διαμαρτυρηθεί. Ιδιαίτερα στα τεστ των 1500 μέτρων η αίσθηση δυσφορίας των αθλητών ήταν πολύ πιο έντονη.

Επίσης στις μετρήσεις θεωρούμε ότι  πρέπει να υπάρχουν μεταξύ άλλων και οι εξής παράμετροι:

• Η ταχύτητα κολύμβησης

• Το μήκος χεριάς (distance per stroke)

• H συχνότητα χεριών (strokes per minute)

• Θερμοκρασίας Πυρήνα.

• Γαλακτικού οξέος

• Ποσοστού Αφυδάτωσης

Επίσης πρέπει να σημειώσουμε ότι μελέτες που θα γίνουν σε τουρμπίνα κολύμβησης (Swimming flume) όπου δεν υπεισέρχονται παράγοντες όπως η επίδραση της τούμπας και το γλίστρημα των αθλητών καθώς όπου είναι πιο ευκολά να μετριέται και η κατανάλωση οξυγόνου

Εκείνο που θα διερευνήσουμε σε επόμενο άρθρο είναι και η επίδραση της χρήσης wetsuit και στην ποδηλασία που έπεται στους αγώνες τριάθλου καθώς και συνολικά στους αγώνες τριάθλου.

Συμπεράσματα

Το ποσοστό του οφέλους εξαρτάται από :

1. Από την κολυμβητική δεξιότητα, ικανότητα και επιδόσεις  του αθλητή. Μπορεί να φτάσει μέχρι και 20″/100 μετρίασε αρχάριους κολυμβητές ενώ  σε διεθνούς επιπέδου τριαθλητές μπορεί να περιοριστεί στα 5″/100 μέτρα.

2. Από το ποσοστό λίπους του αθλητή και τον καταμερισμό του λίπους. Όσο μικρότερο το ποσοστό λίπους τόσο μεγαλύτερο το όφελος από τη χρήση wetsuit.

3. Από τη θερμοκρασία του νερού. Μεγαλύτερα τα οφέλη στις θερμοκρασίες κάτω από 20 βαθμούς κελσίου σε σχέση  με τους 22-23 βαθμούς.

4. Από την ποιότητα του wetsuit.

5. Από την εξοικείωση του αθλητή από τη χρήση wetsuit.

6. Από το στυλ κολύμβησης του αθλητή.

Ένας μέσος όρος για ερασιτέχνες κολυμβητές είναι το 10% στην επίδοση.

Πέρα από τα παραπάνω πρέπει να σημειώσουμε και τα οφέλη της χρήσης wetsuit σε σχέση με το ποδηλατικό σκέλος σε αγώνα Τριάθλου.

Εάν επιλέγουμε με ή χωρίς μανίκια εξαρτάται κυρίως από τη θερμοκρασία και την κολυμβητική ικανότητα του αθλητή.

Βιβλιογραφία

Chatard, J., Senegas, X., Selies, M., & Dreano, P. (1995). Wetsuit effect: a comparison between competitive swimmers and triathletes. Medicine & Science in Sports & Exercise, 580-586.

de Lucas, R. D., Balikian, P., Neiva, C. M., Coelho, C., & Denada, B. S. (2000). The Effects of wetsuits on Physiological and Biomechanical Indices During Swimming. Journal of Science and Medicine in Sport, 1-8.

Pavlik, J., Pupis, M., & Pavlovic, R. (2015). Variability of swimming performance depending on the use of wetsuit. Research of Physical Education, Sport and Health, 51-55.

Perrier, D., & Monteil, K. (2002). Vitesse de nage en Triathlon: Etude comparative du cycle de bras en combinaison integrale et san manche. Science & Sports, 117-121.