Πριν μερικές εβδομάδες πήγα να δω συγγενικό μου πρόσωπο, νεαρή αθλήτρια στην ρυθμική γυμναστική. Η νεαρή κοπέλα είναι 10 ετών και είναι αυτό που ονομάζουμε αυθεντικό ταλέντο. Το σώμα της είναι πλασμένο για την ενόργανη & ρυθμική γυμναστική. Ασχολείται τα τελευταία 3-4 χρόνια πολύ συστηματικά με την ρυθμική γυμναστική.
Κάθε μέρα προπονείται 5 ώρες και οι «προπονήτριές της είναι πολύ αυστηρές» όπως μου έχουν μεταφέρει συγγενικά μου πρόσωπα. Είναι προπονήτριες που προέρχονται από χώρα με μεγάλη παράδοση στο άθλημα και οι οποίες είχαν τελείως διαφορετική προσέγγιση και επικοινωνία με τις αθλήτριες τους σε σχέση με τις ελληνίδες προπονήτριες. Κάποιος θα έλεγε ότι είναι πολύ ψυχρές και απόμακρες, κάποιος ότι δεν ενδιαφέρονται για το παιδί παρά μόνο για το αθλητικό αποτέλεσμα και κάποιος ότι απλά αντιμετωπίζουν τα παιδιά ως ενήλικες -κάτι που υποστηρίζουν πολλοί ψυχολόγοι – και βάζουν ξεκάθαρα όρια στην σχέση προπονητή & αθλητή. Χωρίς να ξέρεις όλο το ιστορικό της συνεργασίας τους δεν δίκαιο και σωστό να βγάζεις συμπεράσματα.
Πήγα στο κλειστό γυμναστήριο που έλαβαν χώρα οι αγώνες. Παρακολουθούσα την προπονήτρια καθώς και την αθλήτρια να κάνει για περίπου 2 ώρες προθέρμανση, η οποία προθέρμανση είχε ξεκινήσει πολύ πιο πριν την δική μου άφιξη.
Εφτασε η ώρα να κάνει το πρόγραμμα με την μπάλα. Το όλο πρόγραμμα το είχα δει να το προετοιμάζει στον χώρο προθέρμανσης. Το ταλέντο αλλά και συνάμα το έντονο άγχος και η κόπωση της αθλήτριας ήταν πολύ φανερά τόσο στην προθέρμανση όσο και στον αγώνα.
Ηταν μία κλάση πάνω από όλες τις άλλες αθλήτριες όμως όταν ήρθε η ώρα του αγώνα το άγχος κυριάρχησε. Ενα λάθος – να της φύγει η μπάλα- ήταν αρκετό για να παραλύσει και να μην μπορεί να συγκετρωθεί στο πρόγραμμα. Φαινόταν ότι ήθελε να φύγει από τον χώρο παρουσίασης του προγράμματος να βάλλει τα κλάματα και να κρυφτεί…
Οταν τελείωσε το πρόγραμμα συγγενείς της αθλήτριας και φίλοι του συλλόγου ξέσπασαν σε επεφημίες, χειροκροτήματα και πολλά «μπράβο».
Ηταν τότε που η ΕΜ, πολύ έμπειρο στέλεχος του χώρου που γύρισε και τους είπε : ”Μην λέτε «μπράβο» γιατί το παιδί δεν θα καταλάβει πότε τα πήγε καλά και πότε όχι.”. Η ιδια πήγε και μίλησε στο παιδί και της είπε να ξεχάσει τί έγινε και να συγκεντρωθεί στο ελεύθερο πρόγραμμα”, δηλαδή στην συνέχεια των αγώνων.
Της εξήγησε ότι εάν έκανε πολύ καλό πρόγραμμα θα μπορούσε να προκριθεί για τους τελικούς και να αντισταθμίσει την κακή εμφάνιση στο πρόγραμμα με την μπάλα.
Η αλήθεια είναι ότι το παιδί δεν μπόρεσε να εκτελέσει σωστά το πρόγραμμα…Εκανε πολλά λάθη τα οποία κρύβουν σημαντικά προβλήματα στην προετοιμασία της. Τί μερίδιο ευθύνης έχει η αθλήτρια και η προπονήτρια είναι κάτι που δεν αφορά το συγκεκριμένο άρθρο μας. Η αθλήτρια ήταν κουρασμένη πριν ακόμα ξεκινήσει το πρόγραμμα. Δεν έπινε νερό για 2 ώρες και δεν σταμάτησε ούτε λεπτό πριν να ξεκινήσει το πρόγραμμα. Ομως το θέμα μας δεν είναι ποιος έχει την ευθύνη αλλά την συμπεριφορά που πρέπει να έχουμε μετά μία αθλητική προσπάθεια.
Εκείνο που με προβλημάτισε είναι αυτό που είπε η ΕΜ. Θεωρώ ότι είναι πολύ σωστό. Το μπράβο πρέπει να είναι αντικειμενικό και να έρχεται για να επιβραβεύσει την πολύ καλή επίδοση ενός αθλητή. Αυτό έγινε αντικείμενο κουβέντας με συγγενικά μου πρόσωπα. Κατά πόσο δηλαδή πρέπει να επιβραβεύουμε την συμμετοχή ή το αποτέλεσμα.
Με τον ίδιο τρόπο που το μπράβο πρέπει να λειτουργεί στα μικρά παιδιά το ίδιο πρέπει να λειτουργεί και στους ενήλικες . Στο τρίαθλο έχουμε μάθει να λέμε συγχαρητήρια (“σημασία έχει που τερμάτισες”) χωρίς ουσιαστικά να ασχολούμαστε και να αναλύουμε την όλη προπάθεια. “Οποιος τερματίζει έναν αγώνα αντοχής είναι νικητής”. Αυτό τελικά είναι σωστό ή έχει γίνει κλισέ έκφραση;
Ενα όμως είναι σίγουρο, ότι δηλαδή δεν είναι απαραίτητο ότι αυτοί που μας επιβραβεύουν δίχως σκέψη είναι και αυτοί που ενδιαφέρονται για εμάς αληθινά.
Ενα λάθος μπράβο (ένα μπράβο, ένα συγχαρητήρια και ξεμπερδέψαμε) ή πολλά λάθος μπράβο είναι σίγουρο ότι θα λειτουργήσουν ως ανασταλτικός παράγοντας στην αθλητική μας εξέλιξή μας.
Η σωστή ανάλυση μετά το τέλος ενός αγώνα (που μπορεί να σηματοδοτεί και το τέλος μίας ολόκληρης προετοιμασίας) είναι απαραίτητη να γίνει από ανθρώπους που μας ζουν κάθε μέρα στις προπονήσεις. Η επιβράβευση πρέπει να σηματοδοτεί την επίτευξη του αθλητικού στόχου που έχει τεθεί στην αρχή της προετοιμασίας και το λάθος/ άκαιρο/ αβίαστο, δημοσίων σχέσεων μπράβο είναι ότι χειρότερο…είναι τρόπος να κάνουν κάποιοι δημόσιες σχέσεις με εμάς. Ερευνες που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι άνθρωποι αρέσκονται να περιβάλλονται από ανθρώπους που τους κολακεύουν. Δηλαδή θέλουμε ανθρώπους να μας λένε θετικά λόγια και αντιδρούμε – κατάλοιπο από την παιδική μας ηλικία- σε όσους μας λένε πράγματα που δεν θέλουμε να ακούσουμε.
Ενας αθλητής που δεν εξελίσσεται ή μετά από έναν αγώνα έχει κάνει κακή επίδοση το μπράβο δεν τον βοηθάει καθόλου. Αυτό που τον βοηθάει είναι να μπορέσουμε να φωτίσουμε σημεία λαθών τα οποία εάν διορθώσει μπορεί να βελτιωθεί. Να του δείξουμε ότι αξίζει να μπει πάλι σε όλη την διαδικασία της προετοιμασίας.
Βέβαια το μπράβο είναι εύκολο υποκατάστατο για όσους δεν μας γνωρίζουν καλά…ένας εύκολος τρόπος να μας ξεφορτωθούν, όπως βέβαια και να μας βάλλουν μία συνήθως αρνητική ή σπάνια θετική ετικέττα. Εξάλλου ζούμε στην εποχή των ετικετών και των πολύ επιφανειακών συναναστροφών…
Αναζητείστε ανθρώπους που αναλύουν την ορθή και ρεαλιστική στοχοθεσία, την προετοιμασία σας, την τεχνική σας….και απομακρύνετε από κοντά σας αυτούς που λένε τα αβίαστα Μπράβο. Υπάρχουν λίγοι άνθρωποι που έχουν το θάρρος – υποκινούμενοι από αληθινό ενδιαφέρον για εμάς- που θα καθίσουν να μας βοηθήσουν μετά από ένα καλό αποτέλεσμα να αποκομίσουμε την απαραίτητη γνώση ώστε να πούμε ότι απκτήσαμε αληθινές εμπειρίες (άλλη μία έκφραση κλισέ στον αθλητισμό) που η αρνητική εμπειρία θα είναι συνάμα και πολύ χρήσιμη και θα λειτουργήσει ως κινητήριος δύναμη για το μέλλον μας στον αθλητισμό
Υ.Γ. Εάν κάποιος παρακολουθήσει την προπόνηση νεαρών παιδιών στην ενόργανη, ρυθμική, συγχρονισμένη κολύμβηση, κολύμβηση μάλλον θα αλλάξει γνώμη για το τί σημαίνει σκληρή προπόνηση και ίσως προσεγγίσει το άθλημά του διαφορετικά. Το υψηλό προπονητικό φορτίο δεν προσδιορίζεται μόνο από την διάρκεια, πόσο μάλλον που η διάρκεια μπορεί να λειτουργήσει ως άλλοθι να αποφύγουμε μία αληθινά σκληρή προπόνηση.
Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης/ Text :Giannis Psarelis – Email :info@triathlonworld.gr
Chemist, MSc- MBA &
- Triathlon New Zeeland Level 2 Accredited Coach (Candidate for Level 3)- Endorsed by International Triathlon Union (Level 1)
- American Swimming Coaches Association Level 2 Coach
- Australian Swimming Teaches and Coaches Association Bronze License
- North American Academy For Sport and Fitness Marathon Certified Coach
- USA National Federation of High Schools Accredited & Certified Coach
- International Triathlon Coaches Association Certified Coach
