Κείμενο: Γιάννης Ψαρέλης, BSc, MSc x2, MBA, PhD candidate
Οι Αθλητές αντοχής επιζητούν να κάνουν καθημερινά πολλές ώρες προπόνησης. Τί είναι όμως αυτό που τους παρακινεί να κάνουν όλη αυτή την δύσκολη καθημερινή προσπάθεια; O κάθε αθλητής παρακινείται από κάτι διαφορετικό. Θα ήταν χρήσιμο να εξετάσουμε και να μάθουμε μερικά απλά ζητήματα που αφορούν την παρακίνηση.
Ορισμός
Παρακίνηση είναι «η γνωστική διαδικασία λήψης απόφασης μέσω της οποίας η συμπεριφορά που κατευθύνεται μέσω κάποιων στόχων ξεκινάει, λαμβάνει, ενέργεια, λαμβάνει κατεύθυνση και διατηρείται “ (Huczynski A. & Buchanan D., 2001).
Είναι ξεκάθαρο από τον παραπάνω ορισμό ότι η παρακίνηση είναι το νοητικό/ «εγκεφαλικό» καύσιμο το οποίο μας βοηθάει να επιτύχουμε τους στόχους μας
Τι προσφέρουν τα υψηλά ποσοστά παρακίνησης;
Ο Pyke (2013) αναφέρει ότι η παρακίνηση « είναι η επιθυμία, η εσωτερική «φωτιά» που μας αναγκάζει να δράσουμε και να επιμείνουμε:
- Είναι αυτό που μας κάνει όταν στα τελευταία 10χλμ του μαραθωνίου είμαστε σωματικά πολύ κουρασμένοι με σφιγμένα πόδια να συνεχίσουμε.
- Είναι αυτό που μας κάνει κάθε μέρα όσο κουρασμένοι και πιεσμένοι από τις υπόλοιπες υποχρεώσεις μας είμαστε να σηκωθούμε από τον καναπέ μας και να κάνουμε προπόνηση.
Μερικά χρήσιμα και ενδιαφέροντα στοιχεία για την παρακίνηση:
- Οι αθλητές που έχουν υψηλά επίπεδα παρακίνησης μαθαίνουν πιο εύκολα και έχουν σημαντικά πιο υψηλό βαθμό προόδου από τους υπόλοιπους αθλητές.
- Οι αθλητές που έχουν υψηλά ποσοστά παρακίνησης συνεισφέρουν με θετικό τρόπο στην κουλτούρα της ομάδας και στην επίτευξη των στόχων της ομάδας καθώς και ανεξάρτητα των μελών της.
- Οι αθλητές με υψηλά επίπεδα παρακίνησης “χάνουν” λιγότερες προπονήσεις μηνιαίως/ ετησίως.
- Οι αθλητές με υψηλά επίπεδα παρακίνησης είναι νοητικά πιο δυνατοί.
- Οι αθλητές με υψηλά επίπεδα παρακίνησης μένουν στο άθλημα περισσότερα χρόνια.
- …
Οι 3 συνιστώσες της παρακίνησης
Για να κατανοήσουμε την παρακίνηση λίγο καλύτερα θα ήταν χρήσιμο να καταλάβουμε τις συνιστώσες της:
- Διεύθυνση- Εάν ο αθλητής αναζητεί, προσεγγίζει ή αποφεύγει συγκκριμένες καταστάσεις ή συμπεριφορές.
- Ένταση – Το ποσοστό της προσπάθειας ή ενέργειας που ο αθλητής εφαρμόζει σε δεδομένες καταστάσεις ή συμπεριφορές.
- Επιμονή – Η χρονική σταθερότητα της παρακίνησης.
Εξωτερική και εσωτερική παρακίνηση
Οι αθλητικοί ψυχολόγοι διαχωρίζουν συνήθως την παρακίνηση σε εσωτερική και εξωτερική.
Ως εξωτερική παρακίνηση αναφερόμαστε στις «ενισχύσεις» – θετικές ή αρνητικές που έρχονται από το περιβάλλον μας, κυρίως από άλλους ανθρώπους, π.χ. ο προπονητή μας, η οικογένειά μας, οι φίλοι μας, οι συναθλητές μας, οι θεατές σε έναν αγώνα.
Εκτός από τους ανθρώπους εξωτερική παρακίνηση είναι τα χρήματα που μπορούμε να κερδίσουμε σε έναν αγώνα, τα τρόπαια που θα λάβουμε στο τέλος του αγώνα, η δημοσιότητα κλπ.
Όμως η παρακίνηση μπορεί να πηγάζει και από μέσα μας, και αυτή η διαδικασία της παρακίνησης ονομάζεται εσωτερική παρακίνηση. Σε αυτή την κατηγορία εμπεριέχονται τα συναισθήματα της ικανοποίησης, της αίσθησης ικανότητας, της επίτευξης κ.λπ.
Η εσωτερική παρακίνηση μπορεί να είναι η ικανοποίηση που λαμβάνουμε όταν γινόμαστε καλύτεροι αθλητές, η ικανοποίηση που λαμβάνουμε όταν μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε μία δύσκολη προπόνηση, η ικανοποίηση όταν μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις φοβίες, ανασφάλειες και τις αμφιβολίες μας κ.λπ.
Βιβλιογραφία
Huczynski A. & Buchanan D. Organisational Behavior. An introductory text.2001. Prentice Hall. Fourth Edition
Pyke F. Coaching Excellence. 2013. Human Kinetics
Weinberg R.S. & Gould D. Foundations of Sport and Exercise Psychology. 2015. Human Kinetcis. Sixth Edition
Βιβλιογραφία
The Physiology of swimming. Australian Swimming Coaches and Teachers Association
Meeusen R. et al.Prevention, diagnosis, and treatment of the overtraining syndrome: joint consensus statement of the European College of Sport Science and the American College of Sports Medicine. 2013.
Μερικά λόγια για τον συντάκτη
Ο Γιάννης Ψαρέλης (ΒSc, MSc x 2 , MBA, PHd candidate) ασχολείται ενεργά με τον αθλητισμό από το 1977 και με το Τρίαθλο συστηματικά από το 1990 ως αθλητής (μόνιμος μέλος της εθνικής ομάδας ανδρών), προπονητής, διοικητικό στέλεχος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Τριάθλου και μέλος της ΕΟΕ καθώς και αρχισυντάκτης στις εξής ιστοσελίδες: athensjournal.gr, roadrunning.gr 3 Athlon. Gr, triathlon. Gr &triathlonworld. gr, cyclingworld.gr.
Είναι εξαιρετικά έμπειρος προπονητής με περισσότερες από 10.000 ώρες προπονητικής εμπειρίας. Είναι επικεφαλής προπονητής στην Athens Triathlon Team, που αποτελεί την καλύτερη ομάδα Τριάθλου στην Ελλάδα.
Είναι μεταξύ άλλων πιστοποιημένος προπονητής Τριάθλου στην υψηλότερη βαθμίδα ( ΤρίαθλοΝέα Ζηλανδία Level 3, αναγνωρισμένος από την Διεθνή Ομοσπονδία Τριάθλου), πιστοποιημένος προπονητής Κολύμβησης (Επίπεδο 4 στην ένωση προπονητών Κολύμβησης των ΗΠΑ) και Bronze License/ άδεια στην Ένωση προπονητών Κολύμβησης της Αυστραλίας), τρεξίματος μαραθωνίου δρόμου (North American Academy for Sport Professionals), ΤριάθλουIronman …
Είναι κάτοχος 3 πανεπιστημιακών τίτλων (2MSc & MBA) και υποψήφιος διδάκτωρ στα ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής με γνωστικό πεδίο «Εφαρμοσμένη Φυσιολογία στο Τρίαθλο», παράλληλα με το μεταπτυχιακό στη “Μεγιστοποίηση της Αθλητικής Απόδοσης” στο ίδιο πανεπιστήμιο.
Μερικές από τις προπονητικές του πιστοποιήσεις είναι οι εξής:
- Triathlon New Zeeland Level 3 Accredited Coach, endorsed by International Triathlon Union
- Ironman Triathlon Certified Coach & Ironman Coaches Association member
- ASCA (American Swimming Coaches Association) member & Level 4 Certified Coach
- ASCTA ( Australian Swimming Teachers & Coaches Association) : Associate plus member, Accredited Swimming Teacher & Bronze License Swimming Coach.
- North American Academy For Sport and Fitness- Marathon Running Certified Coach
- USA National Federation of High Schools -Accredited & Certified Coach
- University of Leicester, Postgraduate Diploma in Sociology of Sports (Sports Management)
- Universite Lyon 1- Master europeen en management des organizations sportives (MSc)
- Stonebridge Associated Colleges- Diploma and Level 3 Certificate in Sports Coaching
- Dual Career- University of Peloponnese- Certificate in Sports Physiology and Sports Psychology
