Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης (προπονητής Τριάθλου) -Web- Site : www.triathloncoach.gr – Email : smartsportcoach@hotmail.com & info@triathloncoach.gr -Κινητό : +30 693 71 70 260
Εισαγωγή
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η εκπαίδευση των προπονητών στη σύγχρονη εποχή δεν ολοκληρώνεται μετά την ολοκλήρωση των ακαδημαϊκών σπουδών ή τη λήψη μίας προπονητικής πιστοποίησης αλλά είναι μία διαρκής διαδικασία καθόλη της διάρκεια της προπονητικής καριέρας. Είναι ζητούμενο για τους προπονητές να αναζητούν εκπαιδευτικές εμπειρίες για να επεκτείνουν και να προκαλούν τις γνώσεις και τις πεποιθήσεις τους.
Στόχος των Εκπαιδευτικών προγραμμάτων: Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των προπονητών
Στόχος ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για προπονητές δεν μπορεί παρά να είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας αυτών. Οι (Cote & Gilbert, 2009) δίνουν τον εξής ορισμό για την αποτελεσματικότητα του προπονητή:
“Η συστηματική εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης επαγγελματικής, διαπροσωπικής και ενδοπροσωπικής γνώσης για την βελτίωση της ικανότητας, αυτοπεποίθησης, σύνδεσης και χαρακτήρα των αθλητών σε συγκεκριμένα αθλητικά περιβάλλοντα».
Ο ορισμός που δίνουν οι (Cote & Gilbert, 2009) για την προπονητική αποτελεσματικότητα οδηγεί στην πρόταση τεσσάρων θεμελιωδών αξιωμάτων:
- Οι αποτελεσματικοί προπονητές σε οποιοδήποτε περιβάλλον/πλαίσιο έχουν ολοκληρωμένη γνώση: επαγγελματική, διαπροσωπική και ενδοπροσωπική.
- Οι αποτελεσματικοί προπονητές σε οποιοδήποτε πλαίσιο αναπτύσσουν τις δεξιότητες των αθλητών τους αναφορικά με τους τομείς της ικανότητας, αυτοπεποίθησης, σύνδεσης (connection) και όλα αυτά προσαρμοσμένα στον χαρακτήρα και στις ιδιαίτερες ανάγκες των αθλητών.
- Η σύνθεση των αποτελεσματικών προπονητών αναφορικά με τις επαγγελματικές, διαπροσωπικές και ενδοπροσωπικές γνώσεις διαφέρουν τουλάχιστον σύμφωνα με τις 4 κατηγορίες περιβάλλοντος άσκησης της προπονητικής.
- Οι ειδήμονες προπονητές μπορούν να επιδείξουν προπονητική αποτελεσματικότητα με συνέπεια.
Η επαγγελματική διάσταση που έχει λάβει ο αθλητισμός τα τελευταία χρόνια έχει επιφέρει μία αλλαγή στο ρόλο του προπονητή καθώς και στις δημιουργούμενες απαιτήσεις. Ο αριθμός των ανθρώπων που ασχολούνται επαγγελματικά με τον αθλητισμό κυρίως στις δυτικές κοινωνίες – όπου έχουμε και στοιχεί- συνεχώς αυξάνεται.
« Η επαγγελματοποίηση της προπονητικής σχετίζεται με συνεχή εξέλιξη με στόχο να γίνει κάποιος προπονητής με γνώσεις, ικανότητες και με ηθική. Αυτή η συνεχής διαδικασία απαιτεί από τους προπονητές να είναι δια βίου μαθητές κάτι που ισχύει σε πολλά επαγγέλματα». (Mallett, 2013).
Μορφές εκπαίδευσης και ανάπτυξης
Η προπονητική, επαγγελματική εξέλιξη καθώς και η προσωπική ανάπτυξη σχετίζεται με την διατήρηση και ίσως βελτίωση της προπονητικής ποιότητας.
«Η προπονητική ποιότητα σχετίζεται σημαντικά με την γνώση η οποία μπορεί να επέλθει από μία σειρά μαθησιακών δραστηριοτήτων:
- Επίσημων (formal) δραστηριοτήτων π.χ το πανεπιστημιακό περιβάλλον
- Ανεπίσημων (non- formal) π.χ. σεμινάρια
- Άτυπων (informal) π.χ. η καθημερινή εργασία, η ύπερξη προπονητή- μέντορα» (Mallett, 2013)
Σύγκριση μεθόδων μάθησης των προπονητών
θα μπορούσαμε να περιμένουμε ότι η μάθηση ύστερα από την παρακολούθηση ενός επίσημου προπονητικού εκπαιδευτικού προγράμματος θα ήταν πιο σημαντική, όμως οι περισσότερες μελέτες μέχρι τώρα έχουν δείξει ότι οι επίσημες μορφές εκπαίδευσης δεν αξιολογούνται από τους προπονητές ως τόσο σημαντικές όσο και η καθημερινή εμπειρία που αποκτιέται στους προπονητικούς χώρους. (Werthner & Trudel, 2006)
Όμως αυτό δεν συνεπάγεται ότι πρέπει να απαξιώνονται οι επίσημες μορφές εκμάθησης ούτε να δημιουργηθεί σχετικός ανταγωνισμός ή πόλωση απλά πρέπει να θέσουμε το θέμα της σκέψης είτε τα ερεθίσματα έρχονται από εξωτερικές εμπειρίες είτε έρχονται από εκπαιδευτικό υλικό (Werthner & Trudel, 2006)
Μερικά ασφαλή συμπεράσματα είναι τα εξής:
Συγκειμενοποίηση Εκπαίδευσης (contextualize learning) Με δεδομένο ότι το πλαίσιο άσκησης της προπονητικής καθορίζει τις ανάγκες εκπαίδευσης τα εκπαιδευτικά προγράμματα οφείλουν να προσαρμόζονται σε αυτό το πλαίσιο και θεωρούμε ότι δεν μπορούν να το αγνοούν.
Διαδραστική εκπαίδευση βασιζόμενη στο πλάνο του προπονητή. Όπως ανέφεραν οι (Werthner & Trudel, 2006) οι προπονητές δεν πρέπει να λαμβάνονται ως παθητικοί καταναλωτές εκπαιδευτικών προγραμμάτων αλλά ως επαγγελματίες που έχουν λάβει πρωτοβουλίες για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Προσωπική άποψη είναι ότι όπως στην προπονητική εφαρμόζουμε την αρχή της εξατομίκευσης στο σχεδιασμό της προπόνησης του κάθε αθλητή το ίδιο θα οφείλουμε να κάνουμε στο μέλλον και για τους προπονητές.
Εκπαίδευση των εκπαιδευτών. Όσοι εκπαιδεύουν προπονητές οφείλουν να μπορούν να «μπορούν να κατανοούν τις διαφορές μεταξύ του υλικού διδασκαλίας (material of teaching) και του υλικού μάθησης (material of learning)» (Werthner & Trudel, 2006) καθώς και να κατανοήσουν το θεωρητικό πλαίσιο της σύνθετης διαδικασίας με την οποία οι προπονητές μαθαίνουν.
Βιβλιογραφία
(SPARC), S. a. (2010). Coach Mentor programme. Wellington, NZ.
Cote , J., Young , B., North, J., & Duffy, P. (2007, January). Towards a Definition of Excellence in Sports Coaching. International Journal of Coaching Science, 1(1), 3-16.
Cote, J., & Gilbert, W. (2009). An Intergrative Definition of Coaching Effectivenes and Expertise. International Journal of Sport Science & Coaching, Volume 4 Number 3.
Cropley, B., Miles, A., & Peel, J. (2012, March). Reflective Prcactise: Value of, Issues, and Developments within Sports Coaching. Sports Coach UK research Project.
Cushion, C. J., Armour, K. M., & Jones, R. L. (2003). Coach Education and continuing professional development: Experience and learning to coach. Quest(55), 215-230.
Cushion, C. J., Armour, K. M., & Jones, R. L. (2003). Coach Education and Continuing Professional Development: Experience and Learning to Coach. Quest, 55, 215-230.
Duffy, P., Hartley, H., Bales, J., Crespo, M., Dick, F., Vardham, D., . . . Curado, J. (n.d.). Sport coaching as a “profession”: challenges and future directions.
Mallett, C. (2013). Coaching Excellence. (F. Pyke, Ed.) Champaign, IL: Human Kinetics.
Martens, R. (2012). Succesful Coaching (Fourth ed.). Champaign, IL: Human Kinetics.
Nelson, L. J., & Cushion, C. J. (2006). Reflection in Coach Education: The caseof the National Governing Body Coaching Certificate. The Sport Psychologist, 20, 174-183.
Werthner, P., & Trudel, P. (2006). A New Theroretical Perspective for Understanding How Coaches Learn to Coach. The Sport Psychologist(20), 198-212.
Wiman, M., Salmoni, A. W., & Hall, C. R. (2010Vol. 4 No.2). An Examination of the Defition and Development of Expert Coaching. International Journal of Sports Science.
